Nieuws | Publicatie Het potentieel van houtkanten voor koolstofopslag in agroforestry-systemen
Thesisonderzoek Robbe De Waele (UGent Fornalab – ILVO)
Houtkanten hebben een groot potentieel voor het leveren van verschillende ecosysteemdiensten. Zo fungeren ze onder meer als habitat voor tal van dier- en plantensoorten, kunnen ze bodemerosie tegengaan en als windbarrière bescherming bieden voor de landbouwteelten. Een van de belangrijke diensten in het kader van klimaatverandering is echter hun potentieel om koolstof op te slaan. Dit doen ze enerzijds door het aanmaken van houtige biomassa en anderzijds door het verhogen van het bodemkoolstofgehalte via hun wortelstelsels en bladval.
Hoeveel koolstof een houtkant juist opslaat is echter niet zo eenvoudig te bepalen en schattingen in de literatuur lopen dan ook vaak sterk uiteen. Momenteel wordt de aanwezige biomassa vaak afgeleid op basis van eenvoudig meetbare parameters zoals de diameter op borsthoogte en/of de boomhoogte, maar dit zijn doorgaans sterke vereenvoudigingen. Bovendien wordt de biomassa sterk beïnvloedt door de leeftijd van de bomen en, in geval van bodemkoolstof, de afstand tot de houtkant. In dit onderzoek werden in Rodeland tien houtkanten van variërende leeftijd grenzend aan gras- of akkerland geselecteerd en werd de er aanwezige hoeveelheid koolstof in detail bestudeerd.

Op deze percelen werd de aanwezige bovengrondse biomassa nauwkeurig opgemeten door middel van terrestrische LiDAR-scans. Daarnaast werden in de houtkanten en op toenemende afstanden (1m, 5m en een afstand gelijk aan 2 maal de boomhoogte) in het perceel vangemmers geplaatst om de bladval te bepalen. Op dezelfde afstanden werd tevens het bodemkoolstofgehalte en de bodemdichtheid bepaald.
![]() | ![]() | ![]() |

Uit de resultaten van dit onderzoek bleek dat inschattingen op basis van stamdiameter en boomhoogte tot een onderschatting van de aanwezige biomassa leiden. Houtkanten bevatten wellicht dus meer biomassa (en koolstof) dan doorgaans verwacht op basis van bestaande literatuur. Wel bleek het gebruik van LiDAR hoofdzakelijk geschikt voor relatief ijle houtkanten, bij zeer dense aanplanten bleek de sterke overlap van de kronen de analyse sterk te bemoeilijken. De verzamelde data zullen in de toekomst verder gebruikt worden om bestaande koolstofsimulatiemodellen te onderbouwen, waaronder de CARAT tool. Enerzijds zullen deze bijdragen om de evolutie van de houtige biomassa in functie van de leeftijd de leeftijd van houtkanten correcter te simuleren. Anderzijds zal de combinatie van bladvalmetingen en bodemstaalnames toelaten om het effect van bladval op het bodemkoolstofgehalte in functie van afstand en leeftijd (of omvang) van de houtkant te modelleren en valideren.
Meer weten?