Informatiefiche Factsheet Walnotenteelt gecombineerd met varkens

Waarom deze factsheet?

Deze factsheet is ontstaan binnen het onderzoeksproject Agroforestry 2025, dat als doel heeft om de toepasbaarheid van agroforestry binnen de Vlaamse landbouwsector te verhogen. Op dit moment bestaan er nog geen lange-termijn proefopstellingen die informatie kunnen aanleveren als input voor complexe bedrijfseconomische modellen die zeer gedetailleerd de economische impact van agroforestry trachten te analyseren. Desalniettemin moeten landbouwers op dit moment beslissen om al dan niet te investeren in agroforestry-systemen. Voor heel wat startende agroforestry toepassers is inzicht in kosten, baten en verdienmodellen dan ook een grote vraag. Door het uitvoeren van enkele simpele bedrijfseconomische doorrekeningen trachten we in deze situatie van informatie-schaarste toch slimme economische beslissingen te suggereren. Deze factsheet maakt deel uit van een serie factsheets, waarin de potentiële rendabiliteit van de doorgerekende case studies wordt beschreven. De factsheets dienen als illustratie van hoe een landbouwbedrijf er zou kunnen uitzien na het implementeren van of het omschakelen naar agroforestry. Om te identificeren welke aspecten de potentiële rendabiliteit het meest kunnen beïnvloeden, worden binnen elke case verschillende scenario’s met elkaar vergeleken. Het combineren van varkens met (noten)bomen is niet altijd evident. Zo botsen varkenshouders met buitenvarkens geregeld op wetgevingsmoeilijkheden. Een overzicht van de regelgeving van toepassing om anno 2024 aan de slag te gaan met het houden van buitenvarkens in agroforestry context vindt u hier. Daarnaast kunnen varkens voor schade zorgen aan bomen. Dit kan echter beperkt worden door te kiezen voor kwalitatieve boombescherming en het aantal varkens op het perceel te limiteren. Ondanks deze knelpunten blijkt uit het praktijkrapport van de Operationele Groep P’Orchard dat dergelijk extensief productiesysteem ook concrete kansen biedt op vlak van onder meer dierenwelzijn, vleeskwaliteit, verbreding van de productie, uitgespaarde kosten en positief imago. Notenteelt is momenteel aan een opmars bezig in Vlaanderen, en noten kunnen een belangrijke alternatieve eiwitbron vormen in functie van de eiwitshift. Het combineren van buitenvarkens met notenbomen is dus, mits grondige voorbereiding, het overwegen waard.

Hoe gebruik ik deze factsheet?

Deze factsheet schetst een beeld van hoe een varkensbedrijf met buitenloop er zou kunnen uitzien indien de landbouwer er voor kiest om walnotenbomen aan te planten op zijn perceel. Het landbouwbedrijf dat werd gesimuleerd is fictief, maar werd, in samenspraak met telers, zo gekozen om een zo realistisch mogelijke case voor te stellen. De gemaakte assumpties worden beschreven op de eerste pagina’s. Het voorbeeld in de factsheet is inspirerend bedoeld. Om een schatting van de rendabiliteit van jouw ontwerp of plan te berekenen kan je gebruik maken van de INTACT tool in de agroforestryplanner. Bespreek deze schatting met je boekhouder of adviseur. De bedrijfseconomische analyse die werd uitgevoerd is partieel, wat betekent dat enkel de kosten en baten die zouden veranderen door de omschakeling naar agroforestry in rekening werden gebracht. Uitspraken over rendabiliteit (beschreven door de netto huidige waarde (NHW), de interne opbrengstvoet (IRR) en het terugverdienjaar) slaan dus niet op de rendabiliteit van het volledige landbouwbedrijf, maar op dat van het agroforestry-gedeelte van het bedrijf. Afschrijvingen werden niet opgenomen in het model. Aan eigen arbeid (verricht door de landbouwer of het landbouwgezin zelf) werd ook een brutoloon van 20 euro/u toegekend. De data die werd gebruikt in het model is afkomstig uit verschillende publicaties, online bronnen, bestaande modellen, interviews, en persoonlijke communicatie met notentelers en andere actoren. Bepaalde cijfers (voornamelijk specifieke arbeidstijden) zijn nog onzeker, omdat ze niet altijd goed gekend of erg variabel zijn; verder onderzoek is nodig om nauwkeurigere data te bekomen. Alle kosten en baten worden weergegeven exclusief btw.

Bedrijfsportret case

Het vertrekpunt voor de bedrijfseconomische analyse vormt een fictief vleesvarkensbedrijf met een weide van 2 hectare, waarop 20 varkens wroeten. We nemen aan dat de landbouwer reeds beschikt over een trekker, een maaier, een wagen en een korte keten-initiatief (bv. een hoevewinkel en/of webshop). De varkenshouder kiest ervoor om zijn volledige weide te beplanten met 100 hoogstam walnotenbomen (50 bomen/ha) en heeft dan ook recht op de aanplantsubsidie voor boslandbouwsystemen van de Vlaamse Overheid.

Lees hier de Factsheet Walnotenteelt gecombineerd met varkens