Onderzoeksproject Weidescherm
Weidescherm
Projectbeschrijving
Als dieren op de weide toegang hebben tot beschutting tegen zon, verlicht dit mogelijke hittestress bij de dieren. Beschutting tegen wind of regen verlaagt dan weer koudestress op koude dagen. Beide vormen van beschutting zijn voordelig voor het dierenwelzijn, en verlagen de kans op productieverliezen door hitte- of koudestress. Vandaar heeft de Raad voor dierenwelzijn in 2018 een advies gegeven om beschutting te verplichten voor alle dieren op een weide, met beperkte uitzonderingen. Zowel natuurlijke beschutting als schuilhokken zijn toegelaten.
Bomen en struiken zijn zeer geschikt als beschutting tegen de zon, omdat ze meer verkoelen dan beschutting van ‘dode’ materialen, zoals hout en
golfplaten. Bovendien zijn bepaalde soorten geschikt als voederbomen, en gebruiken de dieren bomen en struiken graag als natuurlijke schuurborstel. De vogels en vleermuizen die aangetrokken worden door de bomen en struiken jagen op hinderende insecten. Naast voordelen voor de dieren bieden bomen en struiken nog veel andere voordelen. Sommige soorten zorgen voor een extra productie zoals fruit of (kwaliteits)hout. Daarnaast zorgen bomen bv. voor koolstofopslag en erosiebestrijding.
In opdracht van Dierenwelzijn Vlaanderen onderzochten BOS+ en ILVO hoe het welzijn van runderen, schapen en paarden op een natuurlijke manier te garanderen in de weide. In een eerste werkpakket werd onderzocht wat het
effect is van extreme weersomstandigheden op het welzijn van
buitendieren, welke voorkeuren ze zelf hebben op vlak van beschutting,
microklimaat of voederwaarde en brachten we in kaart welke boom- en
struiksoorten minder geschikt of zelfs giftig zijn. Omdat niet alle
bomen elke standplaats even goed verdragen (bv. door wind of betreding),
namen we ook dit aspect mee tijdens het onderzoek. Daarnaast vatten we
ook de relevante wetgeving en subsidiemogelijkheden samen. Tot slot gingen we aan de hand van terreinbezoeken bij tien toepassers na hoe de
realiteit ervaren wordt en wat de voor- en nadelen en eventuele
knelpunten of noden zijn. Deze vind je onder andere via de sectie 'Toepassers aan het woord' op deze website. Laat je inspireren!
In het tweede werkpakket stelden we praktische fiches op met info over de aanleg en het beheer van verschillende types van natuurlijke beschutting. Er werden fiches opgesteld voor alleenstaande bomen, hagen en heggen, houtkanten als hakhout, kleine bosjes en vruchtdragende hoogstamboomgaarden.
In het derde
werkpakket bouwden we een nieuwe module voor de
‘Agroforestry Planner’, specifiek gericht op het ondersteunen van
landbouwers bij het maken van een geschikte boomsoortenkeuze op basis
van perceel- en bedrijfstype. In dit werkpakket werd input gebruikt uit
de eerste twee werkpakketten.
Raadpleeg hier het uitgebreide wetenschappelijk eindrapport of de samenvattende brochure.
Financierder
