Projectnieuws Koolstofopslag in heggen op de weide: boer en consultancybedrijf slaan de handen in elkaar

03/03/2024
ERPE-MERE – Meer dan 500 bomen en struiken gingen op 3 maart in de grond op de graasweides van veeboer Dieter in Erpe-Mere. Uniek aan deze aanplant is dat ze financieel ondersteund wordt door het bedrijf Hinicio, dat op deze manier de inspanning van de landbouwer erkent. Beide partijen werden met elkaar in contact gebracht via het Oost-Vlaamse PDPO project Carbon Farming. Het is één van de eerste Vlaamse voorbeelden waarbij landbouwers vergoed worden voor het vastleggen van koolstof als maatschappelijke dienst.

De heggen zullen van nabij opgevolgd worden, ook op vlak van de CO₂ die ze uit de lucht zullen halen. Deze vorm van koolstoflandbouw of carbon farming heeft tal van ecologische en maatschappelijke waarden, en daar betaalt consultancybureau Hinicio graag een bijdrage voor. Natuurorganisatie BOS+ vzw bracht de twee partijen samen in een innovatief project voor Vlaamse payments for ecosystem services. Het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO) zal de wetenschappelijke monitoring uitvoeren.

Boslandbouw in beweging

Langzaam maar zeker tonen meer Vlaamse boeren interesse om bomen te planten op hun percelen. Boslandbouw of “agroforestry” wint aan interesse in Vlaanderen en zo ook in Erpe-Mere. Zondag 3 maart startte op de randen van de graasweide van boer Dieter de aanplant van bijzondere heggen.

De hoeveelheid CO₂ die de heggen de komende jaren zullen vastleggen werd vooraf ingeschat op basis van hete wetenschappelijk model CARAT. "Om de juistheid van deze modellen te toetsen, zal het ILVO de hoeveelheid koolstof in de bodem en bomen opvolgen doorheen de groei van de heggen. Dit pilootproject zal daarmee de basis leggen voor accuratere prognoses voor koolstofcaptatie in de toekomst, en hopelijk koolstoflandbouw versterken.", aldus Paul Pardon, onderzoeker boslandbouw op ILVO.

Koeien ook content

Landbouwer Dieter, eigenaar van Hof van Dorset, is enthousiast over dit initiatief, omdat het heel erg multifunctioneel is: “Heggen en hagen halen niet alleen koolstof uit de lucht, maar bieden beschutting voor de dieren en zijn bovendien mooi en waardevol voor de biodiversiteit. Op hete zomerdagen zoeken mijn koeien steevast schaduw op en vele vlinders en andere wilde dieren zullen hier een thuis vinden.”
Voor Dieter is het niet de eerste aanplant binnen het project. Eerder plantte Dieter ook al 640 bomen en struiken aan in heggen op een perceel in de buurt en kwam er 90m haag bij aan de oprit langs zijn hoeve.

Beschutting op de weide wint trouwens steeds meer aan aandacht, ook in het kader van de Vlaamse Codex Dierenwelzijn. Meer over beschutting in de weide lees je hier.

Waar natuur en landbouw in de media en politiek vaak lijken te clashen, is dit project een mooi voorbeeld van goede en logische samenwerking tussen beide. Natuurorganisatie BOS+ slaat de brug tussen vijf landbouwers, de bedrijfswereld, onderzoekspartner ILVO, bio-sectororganisatie BioForum, en de landschapsorganisaties Regionaal Landschap (RL) Schelde-Durme, RL Meetjesland & Leievallei en RL Vlaamse Ardennen.

Ecosysteemdiensten

“Naast instaan voor onze voedselproductie, bouwen onze deelnemende landbouwers mee aan het landschap van morgen”, zegt Bert De Somviele van BOS+. “Een landschap dat weerbaar is tegen de gevolgen van klimaatverandering, want bomen brengen verkoeling, houden de bodem gezond en beperken het risico op overstromingen. Bomen leggen bovendien koolstof vast in hun biomassa en in de bodem, en deze ecosysteemdienst heeft al een marktwaarde. We kunnen onze landbouwers dus vergoeden voor die vastgelegde koolstof op hun percelen, en kunnen ineens ook genieten van alle andere voordelen die bomen ons bieden.”