Projectnieuws Naar een actieplan voor de agroforestry veranderingstrajecten

Van februari tot mei werden 8 eerste workshops georganiseerd voor de verschillende veranderingstrajecten. Op basis van de noden en kansen voor de veranderingstrajecten werd een imposante lijst aan mogelijke acties voor de komende jaren uitgewerkt. Het projectteam nam de acties uit alle workshops stevig onder de loep en probeerde door het bos de bomen weer te zien. Ze identificeerden overkoepelende acties die relevant zijn voor alle veranderingstrajecten en clusterden gerelateerde acties in nieuw actieclusters.

Een eerste workshop voor elk veranderingstraject

Tussen februari en mei werden 8 online workshops georganiseerd voor de verschillende veranderingstrajecten gedefinieerd in het project: fruitbomen, notenbomen, houtproductie, Pomona/coöperatief verdienmodel, fruit-met-LEF, silvopastorale agroforestry, alley cropping, en voedselbossen. Hoewel fysieke bijeenkomsten vermoedelijk een stuk aangenamer zouden geweest zijn, werden toch zeer kwalitatieve resultaten bereikt met de online workshops. We beseffen dat we hierdoor niet altijd iedereen goed mee hadden, maar we proberen deze personen nadien nog te horen.

Enkel voor het veranderingstraject “Koolstofopslag als verdienmodel voor agroforestry” werd nog geen workshop georganiseerd, omdat het sterk gerelateerde LIFE-project CarbonCounts werd goedgekeurd en zal starten in september. Gezien de sterk overlappende focus, en de vereiste betrokkenheid van zeer gelijkaardige actoren, werd beslist om de start van dit veranderingstraject te laten samen sporen met de start het CarbonCounts project.

Na elke workshop werd een verslag geschreven en dit werd gedeeld met alle mensen die hun betrokkenheid bij het veranderingstraject hadden bevestigd. Bijkomend werd ook een Teams-kanaal opgericht voor elk veranderingstraject, zodat eenvoudig informatie kan gedeeld worden tussen de betrokken mensen. Indien je interesse hebt in het verslag van een workshop, stuur dan een mailtje naar Helena Tavernier: helena.tavernier@ilvo.vlaanderen.be.

Een imposante lijst aan acties

Uit de verslagen van de workshops kwam een imposante lijst aan acties voort. Er kunnen verschillende types acties onderscheiden worden. Ten eerste, we bleken sommige acties sterk gerelateerd aan taken die sowieso in de verschillende werkpakketten in het project zullen uitgewerkt worden: bv. onderzoek naar concurrentie en complementariteit tussen boom(strook) en gewas is in WP3 voorzien, de doorrekening van verschillende types agroforestry bedrijven is in WP4 voorzien, en het vergroten van kennis over agroforestry bij (toekomstige) boeren is voorzien in WP5.

Een tweede type acties bleken gelijkaardig of te overlappen tussen verschillende veranderingstrajecten: bv. onzekerheid in de wetgeving, teelttechnische aspecten rond ziektes en plagen, het vergroten van maatschappelijk draagvlak.

Een derde type acties was heel specifiek gerelateerd aan een veranderingstraject.

Een nieuwe aanpak van actieclusters

Het projectteam zonderde zich een hele dag af met alle input uit de workshops en probeerde tussen de bomen het bos weer te zien. Het kwam op de proppen met een nieuwe, logischere structuur en aanpak voor de komende jaren.

Het idee is dat iedereen die betrokken is de veranderingstrajecten deel uitmaakt van het Living Lab “Agroforestry”. Deelname aan dit Living Lab vereist geen actieve medewerking of bijdrage, maar je blijft wel betrokken bij projectactiviteiten en je wordt geïnformeerd over uitkomsten van de acties.

Binnen dit Living Lab “Agroforestry” worden verschillende clusters van acties gedefinieerd die samen tot een specifiek doel moeten leiden. Deze wijken deels af van de eerder geformuleerde veranderingstrajecten en laten meer detail toe. De volgende 11 clusters werden gedefinieerd:

• Cluster Beleid: bundelt alle acties die te maken hebben met interactie beleidsactoren, en die relevant waren voor meerdere veranderingstrajecten.
• Cluster Teelttechniek en mechanisatie: bundelt alle acties gerelateerd aan teelttechniek, ziektes en plagen, gewaskeuze, mechanisatie, …, die relevant waren voor meerdere veranderingstrajecten.
• Cluster Maatschappelijk draagvlak: bundelt acties die gerelateerd zijn aan de draagvlak agroforestry in de brede maatschappij (landbouwers, landeigenaren, consumenten, steden en gemeeten, ambtenaren, …)
• Cluster Noten: acties voor het uitbouwen en optimaliseren van de operationele ketting voor lokaal geproduceerde walnoten en hazelnoten
• Cluster Fruit: acties voor het uitwerken van een ketenplanner voor en doorrekening van agroforestrysystemen met fruit
• Cluster Voedselbossen: acties gerelateerd aan het uitbouwen en optimaliseren van een operationele ketting voor voedselbossen
• Cluster Hout: acties gerelateerd aan het uitbouwen en optimaliseren van een operationele ketting voor hout
• Cluster Coöperatieve Agroforestry: acties gerelateerd aan de sociale aspecten gerelateerd aan coöperatie en het opzetten van een operationele ketting.
• Cluster Agroforestry@school: acties gerelateerd aan relatie tussen landbouwer en scholen, de operationele ketting en het educatieve potentieel van agroforestry.
• Cluster Silvopastoraal: acties gerelateerd aan het uitbouwen en optimaliseren van een operationele ketting voor silvopastorale systemen
• Cluster Koolstof: acties gerelateerd aan de uitbouw van koolstofopslag als verdienmodel voor agroforestry (start in september 2021)

Dit voorstel voor aanpak wordt voorgesteld tijdens een online bijeenkomst op 16 juni van 9u30 – 11u00, waarbij feedback van de betrokkenen gevraagd wordt, de clusters in kleine groepjes verder verduidelijkt worden en de aanpak voor de komende maanden voorgesteld wordt. Als je graag wil deelnemen aan deze bijeenkomst, schrijf je dan in via deze link: https://forms.office.com/r/v9vvqqg2pY .

Auteur: Laure Triste (ILVO)